FATİH'İN KILICINI YAPMAK Halidun Semai

Vince Evans

Fatih Sultan Mehmet'e ait olan ve bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nde bulunan ünlü kılıç, yıllardır görenleri kendisine hayran bıraktığı gibi, son yıllarda Batı'da yetişen büyük kılıç ustalarını da içten içe tahrik ederek, bir anlamda becerilerinin sınandığı, en önemli projelerine ilham veriyor.

Bu ustalar kervanına 2006 yılında gözalıcı bir çalışmayla katılan Vince Evans, Hawaii'de doğup büyümüş ve bugün Washington'da yaşıyor. Dedesi de, babası da demirci olan Evans, küçük yaşta babasının atölyesinde metal sanatıyla tanışmış. 1980 yılında antika kılıçları restore etmeye başlamış ve ertesi yıl da, kılıç ustalığını meslek edinmiş. Detaylara gösterdiği özenle tanınan Evans, bugün ABD'nin en yetenekli kılıç ustalarından biri kabul ediliyor.

Taban Şekilleniyor

"Parçaları yüzyıllar önce yapıldıkları şekilde yeniden yaparken geçmişin ustalarına hayranlık duyuyorum. Ben çalışmaya başlamadan önce her bir parça üzerine araştırma yaparım. Tam bir reprodüksiyon yerine, parçaları tarihin kılavuzluğunda ama bir 21. yüzyıl zanaatçısı olarak kendi kişiliğimi de koruyan bir tarzla yeniden meydana getiririm. Bu sanatı öğreten bir okul yok, ben müzelerdeki ve özel koleksiyonlardaki parçaları inceleyerek ve denemeler yaparak öğrendim. Orijinal kılıçları elime alıp her bir parçaya yansımış ustalığı görmek bana öğrenmeye devam etme ilhamı ile, ustayı anlama ve bu şekilde geçmişe dokunma duygusu veriyor."

Vince Evans kılıçlarını yüksek karbonlu çelikten veya kendisinin ürettiği yoğruk örüntülü çelikten dövüyor. Bu çalışmasında kullandığı rastsal örüntülü taban çeliğini de, her biri 256 katmanlı iki ayrı yoğruk örüntülü takozu döverek kaynatıp 512 katmanlı hale getirerek elde etmiş. Çelikten yaptığı balçağı menevişle renklendirip altın ve gümüş kakma desenlerle süsleyerek, başlı başına bir sanat eseri haline getirmiş. Orijinalinde olduğu gibi, fildişi kabzayı tabana sabitlemek için 4 adet perçin kullanmış ve bunları da balçakla aynı tarzda özel olarak şekillendirmiş.

Rastsal Örüntülü Taban
Altın ve Gümüş Kakma Balçak

Ünsal Yücel'in "Islamic Swords and Swordsmiths" adlı kitabının 128. sayfasındaki fotoğraf ve bilgilerden yola çıkan Evans, siparişi veren müşterisinin isteğiyle, kabzayı orijinalinden yaklaşık 10 cm. daha uzun yapmış. Kendi dönemi için oldukça uzun ve ağır olan, bu yüzden de bir tören kılıcı olduğunu düşündüğümüz orjinaline kıyasla, iki elle tutulabilir uzunlukta bir kabzanın kılıcın kullanımını kolaylaştıracağı düşünülmüş. Burada dikkati çeken bir başka değişiklik de, kabza başına karabela tarzının uyarlanmış olması.

Uzatılmış Kabza
Kın Yuvası

Sonuçta ortaya çıkan 135.5 cm uzunluğundaki bu dev (!) başyapıt için Evans Usta şöyle diyor: "Bugüne kadar yaptığım en büyük ve üzerinde çalışmanın en zor olduğu kılıçtı. Yine de, benim yaptığım çok basitleştirilmiş bir parça; orijinalini yapan ustalar çok yetenekliymişler. Doğrusu, eski kılıçlarda gözlediğim işçilik ve beceri beni yıllardır şaşırtmaya devam ediyor."

Bir Vince Evans Klasiği

Fotoğraflar ve yorumları için Vince Evans'a çok teşekkür ediyor, başarılı çalışmalarının devamını diliyoruz. Eline, emeğine sağlık Evans Usta...