Bıçakçılık Terimleri

[Sancar Özer]

DLT'deki terimlerin de eklendiği kılıç bölümleri şeması; gördüğünüz gibi bazı bölümlerin üç-dört ismi var, halen ismi belli olmayan beş adet bölüm mevcut. Muhakeme-tül Lugateyn'i bir bulabilirsem bunların isimlerinin de açığa çıkacağını umuyorum.

[Sancar Özer]

Hele şükür buldum

Timurlu dilbilimcisi ve şairi Ali Şir Nevai'inin 4 Aralık 1499'da tamamladığı ve Türkçe ile Farsça'yı karşılaştıran Muhakemetül Lugateyn'in TDK'nın 1996 baskısı çevirisi ve incelemesinden derlediğim, kılıç, bıçak, demircilik, silahçılık, savaş sanatı, okçuluk v.s. ile alakalı tüm terimler, kelimeler, bilgiler (parantez içindeki açıklamalar bana ait):

Çögen: matraka, çekiç, polo oyunu, çevgan (şimdi burda bir ilginç bir kavram karmaşası var, Çevgen veya Çöğen'in polo oyunu olduğunu değişik kaynaklardan biliyoruz. Kelime manası olarak çögen çekiç demek ise bu da poloda kullanılan topa vurulan aleti işaret ediyor demektir. Eğer matrak ile eş anlamlı kullanılıyorsa ikisi de benzer formlarda olduğundan olamlı, yoksa matrak oyunu ile çevgen'in farklı oyunlar olduğu minyatürlerden ve kaynaklardan net, ciriti nasıl karıştırmış araya modern araştırmacı onu anlamak müşkül, çögen, matrak ve ciritin birbirinden farklı şeyler olduğunu bilmiyor olacak)

Çögençi:Çevgan oyuncusu, ciritçi, atlı top oyuncusu

kirek yarakçı: levazımatçı, silahçı, silah zanaatkarı (kirek=gerek; ayrıca açıklama içinde geçen bilgi Osmanlıca yarakçı-silahçı)

korçı: silahdar, cebeci, silahşör

kor: sadak, ok kılıfı

nize: süngü, cirit, kısa mızrak

nizeçi: süngü ile harbeden kimse, süngücü, mızrakçı

çibeci: cebeci, silah yapımcısı

devam edeceğim

[Sancar Özer]

daptavul: demirci

cevşen: örme zırh, savaş elbisesi

cibe: cebe, zırh

kangaladuruk: bir tür zırh

karbıçı: sadak-kılıç bağı, zırh yeni

kicim: at zırhı

köhe: zırh

devam edecek...

[Sancar Özer]

kılıç bile çapmak: kılıçla vurmak - çapmak: baş kesmek

kılıç bile soglumak: kılıç ile saplamak, kılıç sokmak

nize bile sançmak: kargı, mızrak ile saplamak, delip geçmek

nize bile ılmag: kargı ile saplamak, hücum etmek

Açıkcası umduğum kadar çok terim bulamadım ama yine de bir takım ilginç terimler mevcut. Ben elime geçtikçe başka tarihi kaynakları da taramaya devam edeceğim; sizlerin yorum ve önerilerini de bekliyorum

[Berke Boyacı]

Teşekkürler Sancar abi. Bu lugatlar heryerde bulunabilirmi yoksa sadece sendemi var ?

Bu arada gerçekten entersan terimler varmış Silahçı mesela 

[Sancar Özer]

Berkecim tabiki aranırsa bulunabilir bu kitaplar; Divan-ı Lugat-ı Türk'ü Kabalcı'dan aldım, kendi yayınları olduğu için %50 indirim yapıyorlar, tavsiye ederim almanı. Muhakeme'tül Lugateyn'i Türk Dil Kurumu'nun satış yerinden edindim; orda da birçok kaynak eseri ucuza bulabilirsin. Gerçek sahafların yerlerini öğrenip dolaşarak da birçok kitap edinebilirsin.

 Ayrıca internet de doğru kullanılırsa birçok kaynak bulunabilecek bir yer olabilir; örneğin TDK'nın DLT dizini ve veritabanını TDKnın sitesinden buldum. Bilimsel makaleler için birçok kaynak site mevcut. Ayrıca YÖK'ün akademik tez veritabanı da çok zengin. PDF okumak insanın gözünü fena yoruyor ama değer. Mesela şimdi bir sitedenM.Zeki Pakalın'ın  üç ciltlik Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü'nü buldum ki içinde tonla terim ve bilgi var. Ama 3000 sayfadan fazla olduğu için taraması biraz zaman alacak

[Sancar Özer]

Bugün giriştim bu işe,sabahtan beri okuyorum ama sadece C harfine kadar gelebildim. Yine de çok kapsamlı bilgiler ve terimlere ulaştım. Okçulukla ilgili olanları direk olarak Yay başlığına gönderiyorum. Harp sanatı ile alakalı olanları ayırmadım lüzumlu kısımlarını bölüp ayrıca Osmanlı Süvarisi Kılıç Teknikleri kısmına koyacağım inşallah. Şu ana kadar bulabildiklerim:



Devam edecek...

[Sancar Özer]

Devam edecek...

[Bekir Çankırı]

Her sayfa   altın değerinde bence  . 
 Sancar  hazineni   paylaşıyorsun  ömrüne  bereket  -^b

[Cengiz Çetin]

Bu çok değerli bir kaynak.Bugünkü Türkçeleştirilmiş hali ve daha fazlası Türk Kültüründe Silah adlı kitapta var.

[Sancar Özer]

Sağolun Cengiz bey, Erkan Göksu'nun eserini daha önce okumuştum ama bu eser bitince terimler için tekrar tarayacağım.

[Sancar Özer]

873 sayfalık ilk cilt bitti. İlk fırsatta 2.cilde başlayacağım

[Eylem Cengiz]

Halelbar, Avrupa'lıların "halberd" dediği nesne ile uyuşuyor.

[Sancar Özer]

Evet, acaba bizden mi onlara geçmiş yoksa onlardan mı bize geçmiş kelime olarak merak ettim doğrusu. Bizde kostaniçe de deniyor aynı silaha.

[Sancar Özer]

2.cilde geçtim. Şıu ana kadar 786 sayfanın ilk 500 sayfasını taradım. İşte bulduklarım: